Tuesday, 24 December 2013

COULD MANDELA BE IN HEAVEN!

I am quite sure that my people find it blasphemous to think let alone speaking about wether Mandela, who never professed any religion, be in heaven! Man has always been very curious to know whatever things that are unknown to him and history is full of many detailed records of this behavior. It is, therefore, not surprising for a common man to hypothesize what might be happening in heaven, allow his mind raise questions that might lead him astray!
To Muslims, myself included, Islam is the only true religion all humans are expected to embrace. Again the same Islam teaches us that God’s knowledge is infinite and that his mercy overwhelms his wrath. To me this is a divine indication that God wants us not to limit him in our own understanding and just take him as God of vengeance.
The death of Mandela triggered the above hypothesis in my mind, which I find it quite innocent and sincere, given the current injustices in this world and what is happening in the Muslim countries in particular. Mandela was a man who believed in equality of all human races and social justice their color, faith or creed notwithstanding. He, willingly, once said that he was ready to die for those values. Consequently, he lost over two decades of his life time to prison in defiance of an oppressive government whose architects believed in Christianity: the apartheid.  It was the man whom we considered an “atheist” who defended what the holy books taught, whereas the believers in God deprived fellow human beings their God given rights. On the other hand, look at every corner of the Muslim world, the believers of the only true religion, where a Muslim kills follow Muslims to “Please Allah”!
Yes, you have every right to refute my thinking and question whatever is in my mind, but I believe you cannot deny me the benefit of doubt so that you can soberly ask yourself, given that God is so merciful and He told us his mercy overwhelms his wrath, will it be sinful to “say that God, with his infinite wisdom and mercy, can be kind to the late Mandela and make heaven his abode?”
In this world we have people of different faiths who claim to be devoted believers of God and are the “True representatives” of God in this world, who day in day out commit or condone heinous crimes against humanity. Just to mention a few; think of the crisis in Myanmar where the supposedly peaceful followers of Budha, the military government forces, prevent fellow human beings to procreate and deny them right of citizenship in the country where they lived hundreds of years. Think of Palestine, where the believers of the holy Torah are humiliating fellow human beings and denying them the basic necessities of human dignity, think of Iraq where the followers of Islam force their fellow Christian country men to migrate their motherland. Think of Sudan where the light skinned Arab Muslims continuously degrade and consider their fellow black Muslims less human beings and massacre them in their homeland. Talk about Egypt where a school boy was thrown in jail for simply having a ruler with anti-government logo as the sons of former president are said to be free of all alleged wrong doings and cases against them thrown to the dust bin. Think about the so called center of Islam, Saudi Arabia, where foreign domestic workers are mistreated, raped, tortured and deported to their countries without any compensation. Think of Mauritania where to this day enslavement of human beings exists with the explicit support of the Muslim Scholars in that country, look at the injustices in Bahrain, Syria, Yemen and even Lebanon.
I don’t have to forget about my own Somali people, who claim to be hundred per cent Muslims and followers of the teachings of the tolerant Islam, where somebody is killed for something they did not chose: belonging to a specific clan!
Considering all that and how believers in all religions who claim to be closer to God than late Mandela have turned this world into hell for its inhabitants, don’t you think with the grace of God, Hs infinite wisdom He can receive Mandela in heaven so that when those “holier than thou”, godly people, find themselves on the wrong side in the afterlife, they will know what mattered was not beliefs but fighting for and defending the God given rights, equality of all mankind.  

Only God knows, but I believe we have no right to limit Allah into our own limited human, dogmatic knowledge and understanding!

Wednesday, 13 November 2013

"NAAG"

Maalinta barakaysan ee Caashuuraa iyo maalmihii mudada kooban ka horreeyay ee ay Muslimiintu gudanayeen waajibka wayn ee Xaja, ayuu maqaalkani ka dhashay. Waa qoraal uu cariyay muuqaalkii Xaramka barakaysan iyo Muslimiintii dharaarahaa Alle gacmaha u hoorsanayay. Muuqaalka i soo jiitay ee maankayga cariyay wuxu ahaa in aan lab iyo dhedig dadku u kala soocnayn ee la is dhex qaadayay!!

Eray afkeena ka mid ah oo lagu hagoogo shaadir diineed ayaa markiiba maankayga ku soo dhacay:“Naag”!! 

Afafka dunidu ma kala wanaagsana, Alle na way u simanyihiin, waa aayadaha Alle inoo sheegay in ay ka mid yihiin kuwa lagu garto jiritaankiisa kuwooda ugu mudan.

Afafku, hadaba, way kala ayaan badanyihiin oo waxa kobocooda iyo saamaynta ay ku yeeshaan ummadaha kale haga dadkooda oo u hagar baxa iyo mararka qaarkood oo awood Alle u gurmato oo diin lagu soo dejiyo. Af waliba goonidiisa wuu u gun iyo mugba leeyahay oo wuxu kaydiyaa dhaqan, sawrac iyo waxay aqoon iyo iimaan leedahay inta ku hadashaa.

Hase ahaatee mararka qaarkood waxa si fudud u soo baxa goldaloolada af leeyahay kolka erayga halka uu leeyahay laga weeciyo ee si gurracan loo adeegsado. Arintaasi waa maragga koowaad ee muujiya in ummadi saaqidday haba is bido aqoon iyo iimaane!

Erayga “Naag” oo afkeena ku jira laakiin aynu adeegsigiisa marin habaabinay ayaa i xasuusiyay mid ka mid ah dhibaatooyinka bulshadeena haysta. Macnihiisa iyo inuu dheddig tilmaamayo isu sheegi mayno, waxase aynu is waydiin karnaa waa: ma dhab baa oo eraygani dhimaal buu u keenay nolosheena?

Qof ahaan waxa aan qabaa eraygan oo lagu murgiyay kuwo kale oo diineed in ay sababeen danbiyada fikirka iyo kuwa falka ah ee wadankeena ka dhaca. Ma ihi cilmi baadhe arrimaha bulshada yaqaan, mana aan baran aqoon la xidhiidha diinna daa hadalkeed. Waxase igu dhaliyay aragtidan waa dhawaqa erayga “Naag” oo marka aan maqlo aan damqado.

Afku wuxu si toos ah ula fal galaa fikirka aadanaha isagaana haga hadba doonista qofka. Erayadu waxay maskaxda qofka u sawiraan hummaagyo isaguun u muuqda oo mara laba marxaladood: fikir iyo fal. Fikirku wuxu go’aamiyaa falka qofka. Masaajidadeena iyo guryaheenaba waxa laga adeegsadaa eraygan baas! Waxaad maqlaysaa nin wayn oo gadh leh oo marinaya tafsiir oo intuu ummad dhan soo hor fadhiistay af buuxa ku leh “Naagaha waxa ku waajib ah.... Naagaha waxa laga doonayaa.... iwm”. Erayga “Naag” dhalinteena kacaanka ah wuxu ka hor qaaday oo dhegahooda iyo dhimirkoodaba illawsiiyay erayo kale oo dabri jiray falkooda sida “Hablaha” iyo “Haweenka”. Waxa ay ahaayeen erayo maanka fara xaqdhawr iyo xishood loo hibeeyo dhedigga bulshadeenna.  

Ma jiraan waxaasi maanta oo falalka faraxumaynta ah ee ku soo badanaya, sida warbaahinta dalku tabisay, dalkeena ayaa marag u ah in dubaaqeenna iyo damiirkeenu kala haajireen. Mase is waydiinay tolow danbigaa cidda leh? Qof ahaan aniga waxay iila muuqataa in eedda ay leeyihiin kuwa aynu ku aaminnay kitaabka Alle ee culimada aan u haysano iyo warbaahinta! Eeda warbaahinta waxba tilmaami maayo sababtoo ah iyadii baaba garaabo iyo been wada socda ah oo inay ummad hagaan kama filayo!

 Eraygan wadaadadu waxay ku sooheen erayo diimeed oo dano gaar ah laga leeyahay si loo fududaysto u fadhiisiga hablaha. Waxa ay taasi dhalisay in dhalin yaradii aan waalidka iyo hablaha toona ku siri karayn sawirka maanta diinta loo yaqaanaa ay ged kale la soo baxaan: Kufsi!!

Mar hadii hablihii lagu sheegay inay yihiin “Naago” muuqaalka maskaxda ku sawirmaaa waa in ay tahay qof aan xurmo kale gayin ee ah aalad Alle u uumay inuu ku raaxaysto labku! Xeelad iyo xoog kolba kii u suurto gal ah inay hablihii ku xayn faydaan waxa sababay eraygan qallafsan ee aan loo quudhi karin hablaheenna, hase yeeshee ay culimo isku sheegu maanta adeegsadaan iyagoo ku daraya waxa ay ku sheegaan muxaadarooyinka “Xuquuqu Sawjayn” garan maayo sida ay ula haboonaatay in ubad kacaan ah oo aan la barin masuuliyadda iyo culayska uu leeyahay xidhiidhka jinsiga ahi maskaxdooda loogu sawiro “Naag”

Nasiib darrada kalee jirtaaa waxa weeye in caruurta loo diiday is dhexgalkii iyo dhaqankii suubanaa ee habluhu ahaayeen innamada walaalahood, maantase wiilashiina waa hororro hablihiina waa “Naago hilib bisil ah” garan maayo halka uu ina gayn doono xadiis Sucuudigaasi marka garaabada, xashiishada iyo xabaasuudda lagu daro!

Quraan keliya baa lagu beer caddeeyay caruurteenii oo waxa looga dhaartay is dhexgalkii dabiiciga ahaa iyo waxyaabihii xasilinayay dabeecaddooda marka ay korayaan ee ay kacaanka yihiin sida akhriska buugaagta sheekooyinka jacaylka ah, muusiqii iyo heesihii dhaqanka wanaagsan ku fadhiyay. Waxa la inagu yidhi u kala sooca hablaha iyo wiilasha sida nirgo bilaa jiil ah iyo halihii dhalay oo la daaqaya, waana diinta Alle baa la inoogu daraa. Aniguse cilmi dhagood kayga ku garan maayo meel waxaasi kaga jiraan diinteenna suubban.
Erayga “Naag” ee gurracani wuxu sababay in wax hore aynaan u aqooni wadanka yimaado, waa kufsiga iyo jin ka soo duula berri carab iyo badahaa sucuudiga! Haweenkeenu markii ay xidhan jireen hu’gii sawraca u ahaa ee la kala yaqaanay inan, affo iyo sodohba muu joogin carrigeena jinkan ina wareeriyay. Jinkan waxa watay surwaal gaabka waayo markay kala takooreen ummadii wiilaal iyo gabdhoba waxa qasab noqotay in uu hablaheenii iyo marwooyinkii ragoodu garaabada mafrishyada la fadhiyeenba ku dhaco cudur qofku samaysan karo oo ah laba codlaynta nafta go’doonka ah.

Waa marka lagu leeyahay jin baa galay heblaayo inan ama affo ha ahaatee! Fursad baa halkaa ka soo baxda ah in aw surwaal gaab iyo xertiisa gadhka yuubani yidhaahdaan habalaha iyo haweenka aan Quraan ku akhrino. Hareeraha marka laga fadhiisto ruuxa dumarka ah ee laba codlaynaysa ee “Quraan muraadka” la bilaabo, waxay iyaduna bilawdaa laba boglayn u sahasha in surwaal gaabka kolba midkood isku duubo qofka dumar ah oo uu yidhaa waan xajinayaa ama jin baan la legdemayaa. Muddo ka dib labadooduba, marka jidhkoodu is taabto ee ay ka nafisaan cabudhsanaantii si ay u sheegaan ay garan la’aayeen ee isaguna inanta dhexda iyo gaadada iskaga maro, oo candhuuf aanu ogayn goor uu tufayna timaha uga buuxiyo ayaa midkoodba meel ku dhacaa, illayn jinkan la sheegayaaba waa caadifad la kabiday oo si loo fasiro la fahmi la’aa uun e.

Marwadii reer leh waxa lagula taliyaa in saygeedu hore u soo hoydo oo u wehel yeelo si aan jinku u soo noqon, wehelkaas ayay ku heshaa in laga qaado cuno qabatayntii caadifadeed ee saarrayd. Waa sir haween oo eed kuma laha marwadaasi inay sidaa u fekertaa, waxase ay taasi muujinaysaa sida aynu ummad ahaan u saaqidnay ee nolosheena qoysku u tahay qabri haweenka lagu rido! Hablaha ugub iyo wiilasha kacaanka ah iyo kuwa waawayn laftoodana maadaama aynu kala faquuqnay oo xataa salaan keli ah in ay is waydaarsadaan diidnay waxa qasab noqotay in habluhu ku ducaystaan in jin galo [laba codlayn iyo laba boglayn] iyo in wiilasheenii oo aan tixgalin iyo ixtiraam midna u hayn hablihii oo aan garanayn xataa si ay ugu dan sheegtaan hadii damac guurba  ka hayo, ay iyaguna la tashadaan maankooda eraygan “Naag” wasakheeyay oo ay maskaxdooda ku sawiranto “Naag” oo ay xoog ku xayn faydaan ama gurrac kaga danaystaan!! Illayn waa hablo qudhooda caadifadoodiina kabidantahay xog ay isku difaacaan oo ay ku kala gartaan hororka iyo ka hagaagsanna aan la barine.

Ugu danbayntii, si ummadeenu u hagaagto dhaqannadan xun ee inagu soo kordhay ee masaajidada iyo maqaaxiyaha labadaba yaallana aan uga xorowno, waxay ila tahay in ay bulshadu si hufan u adeegsato af keeda iyo in aan ubadka iyo dhalinyarada lab iyo dhedig ba loo diidin in la siiyo xog hufan oo ay mawjadaha nolosha kaga dabaashaan iyo in la horu mariyo dhaqankeena suuban oo la kobciyo suugaanteenna iyo muusigeenna labadaba hadii kale jinkaa sucuudiga ka yimid waa inala joogayaa abid!!


Wednesday, 6 November 2013

القلب الاسير



القلب الاسير
____________

ما لك يا قلبي مالك
تنادي لفؤاد ما لقيته ابداً
تسهر في انينٍ بالليالي
والناس في نومٍ
مرتاحين عميق
ليه يا قلبي ليه
ما تصغي لنفسٍ
عذبتها بعنادك

رحمتك ترجو كل لحظة
لكنكَ يا ناسي تردُ بقسوةٍ
وبدون رقّةٍ تقول بتكرارٍ
عذابك يا نفسُ جناتٍ
اعيشُ فيهم
وحول الورودِ
احوم مبتسماً
لأملٍ اشتاقُ

حرامٌ عتابك يا قلبي
لنفسٍ ما سواها لك اهل
اما تعلم يا فؤادي
ان الهوي حرام
لما الايّام ما ترحم ولاالليالي

نصحٌ لك يا قلبي
من روحٍ المّها
جرحك المفتوحُ
ابداً يافؤادي ابداً
لا تعشق قلباً ما اهدي اليكَ
يوماً همسةً مع الهواءِ
يا قلباً اصمّه الغرامُ
ما تغمض عينك وانظر
نفسي والريشةَ في يديها
ترسم لك لوحةً من نارٍ

بلهيبها حرّقت جسدي

آهٍ يا قلبي آه
بناركَ حرّقتني
ظناً منك برداً
يروي غليلك ياغدّارُ
اشتكى لمين يا فؤادُ
طالما غصبا عني
في قبضتك زمام روحي

يا حبيبا ما رأيته
حتي في الخيال يوماً
لست ادري لو كنتِ
تسمع خفقات قلبٍ
يقودني بحبالٍ من اشواقٍ
اليك يا حبيب الروح
مفعم برجاء اللقاء

مرة 
، آه... بس مرة وحدة
لو همست وحدك يا حبيبة
في الفناء كلمة
والتقتها الهواء لي
لانطفي عذابي مرة
وارتاح قلبي يوما
عن السقم الاليمِ

Monday, 30 September 2013

WAA RUNTAA MAXAMUUD, WAXBA MAAD QABAN!

Wax qabadkii muuqdaa waa marag ma waayaan, waana muhiim in la qiraa. Qorshihii dhismaha Madaarka Hargaysaad inuu qasad fiican iyo qadarinta qawaaniinta dalka ku bilawday waa marag madoon, mahadaana waxa leh xukuumaddeena haatan hogaanka haysa.
Qorshihii gudida qandaraasyada qaranku ku naadiyeen in tartan xor ah loo galo qandaraaskii lagu bixinayay dib u dhiska madaarku wuxuu ahaa wax lagu diirsado oo ay si fiican ugu muujiyeen in shaqadoodu tahay ilaalinta danta dalka iyo dadka. Ummadana wax ugu dhiibaan cidda ka soo bixi karaysa kolba hawsha  loo baahanyahay. Qudhoodu way mudanyihiin ammaan.
Gudidu waxay shaacisay in qandaraaskii dhismaha madaarka ay ku guulaysatay shirkad shisheeye ah oo laga leeyahay dalka China, halka tartankii qandaraaska  Madaarka Berbera ay isna ku guulaysatay shirkad kaloo shisheeye oo laga leeyahay dalka Ethiopia. Tallaabadaasi waxay noqotay mid  aynu aad ugu wada riyaaqnay maadaama aan ka wada dheregsanayn in shirkadaha wadaniga ahi aanay ka muuqan awood ay ugu babac dhigi karaan hawsha baaxaddaa leh oo ay si fudud ugaga soo dhalaali karaan iyadoo dhamaystiran,  waana tii  abuurtay filashada iyo kalsoonida. Qof ahaan se waxaan rumaysanahay in ay inna khiyaameeyeen oo halka wax ka qalloocdeenba ahayd siday u maamuleen bixinta qandaraaska! Shirkadda ay inoo sheegeen inay ku guulaysatay qandaraaska magaceedu wuxu ahaa CHINA HONO GROUP oo ah Shirkad ku sheegtay bogga ay ku leedahay internet-ka http://www.honogroup.com/en/company_profile.html inay ka shaqayso macdanta iyo beeraha. Shaqadeedaa iyo dhismeyaasha garoonnada waxa isku keenay kuwii ina xaday iyo xukuumadeenaa sheegi! Xaaraan loo badheedhay oo xeerka la waafajiyay baan u arkaa, xukuumadda oo dalka xadaysa marageedii ayay aniga arintaasi ii tahay, hadiise muuqaa wax ka duwani jiro waan u fadhinaaye xukuummaddu ha inoo warranto.
Dhamaan tallaabooyinkii  ka horreeyay bilawgii dhismaha madaarku, calaamad su’aal haba saarnaatee, waxay ahaayeen kuwo ay xukuumaddu ku kasbatay kalsooni iyo qadarin ay ka heshay bulshada, walow aan is leeyahay iyadu is bidi mayso kol hadday fulinaysay hawl looga fadhiyay oo xil kaba saarraa, waase loogu sacab tumay.
Mudaadii dheerayd ee dhismaha madaarku socday,  waa nasiib darrooyinka inaga haysta warbaahin ku sheegteenee, ma aynu helin warar dheelli tiran oo ka warbixiya sida hawsha madaarku u socotay, wasaaradda u xil saaran gaadiidka hawada  iyo Telefishanka qarankuna kolba waxay  inoo soo bandhigi jireen muuqaallo ahaa dhisme socda iyo wasiirka oo mishiinka laamiga goglaya guudka kaga taagan! Garo oo markaa waxaynu moodaynay xil kasnimo dheeraad ah oo wasiirku ugu kuur galayay hawlaha socda,  inkastoo ay sawir muuq  kale lehna muujinaysay arrintaasi oo ah in wasiirku si ka baxsan anshaxa shaqada ugu gacan dhaafayay khubarada wasaaradiisa hawsha ay aqoonta u leeyihiin ee ay tahay in loo daba fadhiisto!
Ka soo gudub maalmahaa iyo wixii aan la inoo sheegin, waxa dhamaystirmay dhismihii Madaarka Hargaysa, si qurux badanna waa la inoogu furay oo madaxwaynahaaba xadhiga ka jaray. Mar hadii madaxwaynuhu hawlaha qaranka wasiiro gaar ah u kala igmaday, waxay ila tahay inuu sidii hogaamiye yeeli jiray ugu gacan banneeyay wasiirkiisii hawshaa qaabilsanaa oo uu isaga uun ka filayay inuu u soo gudbiyo warbixin ku qotonta xaqiiqo ay soo lafa gureen khubarada wasiirka la shaqeeyaa, waana sababta uu illaa maanta u rumaysanyahay in hawshaasi sidii loogu talo galay u fushay, garawshana madaxwaynuhu xaq buu u leeyahay, mar hadaanu wali baadhitaan bilaabin.
Markii xadhiga laga jaray madaarka waxa isla markiiba curtay dhaliilo culus oo lagu duray hawshii dhamaatay, sida muuqatana way jiraan oo waxaan anigu u haystaa in wasiirka duulista iyo hawada Somaliland marag xaadir ah u yahay oo uu qirayo in wax qalloocdeen! Doodaha jiraa waxay leeyihiin waa la xaday xoolihii loogu talo galay dhismaha madaarka. Arrinka waxa sii cakiray markii Shirkadda  Ethiopian Airlines ay duulimaadkeedii u horeeyay ku timid diyaarad nooceedu ahaa B737-800 oo ah dayuuradaha waawayn ee BOEING samayso kuwooda uguba yar yar. Walow kabtankii dayuuraddu, isagoo wasiirku ag taaganyahay,  ammaanay dhabbaha madaarka hadana waxa dhacday in duulimaadkii kaa ku xigay ay shirkadu baajiso. Wixii keenay wali ma cadda, in kasta oo wararka warbaahinta madaxa bannaan ee dalkeenna iyo ta dawladda labaduba ay ku guul darraysteen in ay inna siiyaan xog lagu qanci karo. Warkoodu wuxu noqday uun dhaliil indho la’ oo xukuumadda lagu xajiimaynayo iyo difaac indho la’ oo xataa caaqiladii ka hadleen shaqadii wasaaraddda, midh baase aan laga tagi karin ah in muran wali taaganyahay!
Mar hadii dhismihii dhabbaha madaarka aan waxba lagu darin dhererkiisii, oo intiisii hore uun la dacay tiray maanku wuu aqbalayaa in aanay si sahal ah u adeegsan karin dayuuradihii marka horeba uu ku gaabnaa garoonku. Wax lala yaabo markaa noqon mayso hadii la yidhaa malaha Ethiopian Airlines dayuuradeedii waynayd dhererka Runway- ga uun baa ku gaabtay ee belo kale  ma jirin, wasaardduna si ay dadka uga dhaadhiciso in aan waxba laga shaxaadin dhaqaalihii dhabbaha lagu dhisayay ayay ugu cadaadisay  in ay isla dayuuradaa wayn ku soo fadhiistaan madaarka hargaysa uguna diiday inay adeegsadaan madaarka Berbera ama inay dayuurad yar ku yimaadaan madaarka hargaysa.
Ceeb maaha in aynu dayactirannay inteenii hore oo keli ah, wixii danbana aynu la tukubi doono, liitinimadu se waxa weeye in been lala soo hor fadhiiso bulshada iyo in maankooda la yaso oo hadh iyo habeen lala soo taagnaano madaarku intii hore waa ka waynyahay! Halkaad ilduuftay waa la qirtaa, qaladkana laguma saxo is diidsiin waxase dadnimada laga doonaa halka ay ku jirto “Raganimo meel cidhiidhi ah bay ku jirtaa” miyaan dadkeenu hore u odhan? Dhib wayni ma jirto oo xukuumadda, oo wasaaradda duulistu ka wakiil tahay, waxa looga fadhiyaa inay laba arrin uun kala cadayso: Ma dhab baa oo qalad wuu jiraa, qarashkii madaarkana waa la qadhiidhay? Mise marka horeba qorshuhu wuxu ahaa in la dayac tiro uun intii horee uu ahaa madaarku? Iyaba waa wax wayne hadda garo!
Mucaaradka iyo warbaahinta saaqidday ee qabaxda ku mamay qudhoodu arrinta madaarka si qaldan bay u marooriyeen oo meel aan wax laga dayin bay is leeyihiin ka dura xukuumadda, nasiib darro se, waxaad moodaa in wasiirka duulistu marin u jeexayo! Wax aad loogu  qosolo waxa ahaa hadalkiisii u danbeeyay ee inta uu madal soo fadhiistay yidhi waxaan warbixin siinayaa, aniga iyo wakiilka dawladii qaraamaadka yar inagu caawisayba,  bulshada rayidka ah ee Somaliland una saafayaa in aan si qaldan wax u dhicin. Yaa salaam, yaa ku yidhi in Hudheel qaadaa ummada matali karta, Alle ha kuu siyaadiyee, Maxamuud, caqli samidee!!
Hadii ay ummaddu wasaaraddaada eedaynayso, mudane wasiir, sida ugu wacan ee aad wax ugu saafi kartaa waa adigoo sifaha sharciga ah raaca. Maxaa kuu diidaya in aad tidhaa arrintan madaarku laba waji bay leedahay: shirkadii dhistay iyo sidii qandaraaska loo bixiyay oo dhan,  iyo ta labaad oo ah in guddi qaran oo baadha loo saaro. Hadii gudiga qandaraasyadu hawsha u xil saareen cid aan ehel u ahayn oo ay lacagteenii inaga khasaariyeen, dee mushahar bay inaga qaataan oo cashuurtaynu ku masruufnaaye, waa in aan iyaga la xisaabtannaa oo iyaga iyo shirkadaba la tiigsannaa sharciga adiguna aad arintaa u ololaysaa si magacaaga, ka xukuumadda aad ka tirsantahay iyo madaxwaynahaaguba u eed  beelaan.
 Mudane wasiir, adigaa hawshan hogaankeeda hayee, maxaad  ugu talin wayday in aad dalbato in hanti dhawraha guud iyo khubaro wasaaradaada ka socodaa baadhaan hannaankii qandaraaska lagu bixiyay iyo kartidii shirkadda madaarka dhistay? Mise sharcigeenu hanti dhawrka wuxu u diraa uun agaasimeyaasha yar yar ee hoose?! Miyaad garan wayday inaad golaha wasiirada hor dhigto talo ah in guddi qaran loo saaro hawshan muranka badani ka dhashay si aan waxeenna la inaga dhacay, waa hadii danni jiro e, aan dib ugu soo ceshenno? Mise tolow dee cagaftii aad ka dul muuqan jirtay intii dhismuhu socday iyo jujuubka aad dayuuradaha ku haysaa wax bay daboolayaan aanad doonayn in ay bulshada gaadhaan?
Sidee ayey kaaga suurto gashaa in aad tidhaa aniga oo ah ciddii bulshadu duraysay baa caddaynaya inaan qarashkii madaarka lagu dhisayay  la qadhiidhin? Miyey adiga iyo xukuummadda aad ka tirsantahay la haboonaatay in aad isha ka lalisaan  sharciga dalkeenna oo aad dadka ka qarisaan sida ugu haboon ee loogu kala baxo xeerarka inoo yaal, hadana dadka ka sugtaan in ay idin sacab tumaan? Difaacan indhaha la’ eed la dhex taagantahay meel aan ahayn halkeedii, saw maaha wax muujinaya in lugi jeeni dhaaftay?!
Mar hadii aad adigu tahay kii hawsha fulinayay, cagaftana guudka ka saarnaa, dayuuraddahana sidii aad tahay karraani ka shaqeeya madaarka maalin walba hoostaagan tahay, saw gar maaha in aanu kaa shakinaa? Maxaad u diidaysaa inaad magacaaga difaacdo ee aad kolba hudheel afar oday ugu shirinaysaa? Ma is tidhi waxba lama qaban oo adigaaba marag furaya? Ma laga yaabaa in dadka qaybsaday qarashkii madaarka loogu talo galay aad qudhaaduba ugu horrayso? Maxamuud, billaahi calayk, gari Alle ayay taqaane na daw mari hadii kale qof baad tahaye wax uun qiro!


Saturday, 14 September 2013

SIILAANYO: MADAXWEYNE SEEXDAY OO SABIGIISU TALIYO

Aan ku bilaabo baafin aan isleeyahay ha gaadho madaxwaynahaaga illayn isaguun baa kaa bogsiin kara baylahdiisa kuu muuqata waxa uu kaga baaqdee. Siilaanyo, sayidii, madaxweyne ku mee?!

 Maqaalkani, madaxwayne, wuxu ka dhashay dhacdo aan  u qaatay inay tahay dhaleeco wayn oo adiga, aniga iyo Qarankaba lagu dhajiyay. Haba dhacdee si aan u fahmo in aanay ahayn qalad ula kac ah, ma aan  maqal  in aad adigu si toos ah ugu igmatay in qof kale qabto hawl adiga kuu gaar ah, hadii aad  nagu war galin lahayd  waxaanu fahmi karno oo aan adna ceeb ku soo jiideen bay noqon lahayd, nasiib darro se may dhicin. Hal ku seegay uun dheh!

Golaha Wakiilada ayaa waxa ay u yeedheen  wasiir ka tirsan  xukuumadaada si ay wax uga waydiiyaan  hawlaha wasaaradiisa. Waa sunnaha dawladeed  hase yeeshee in wasiir  hawl aan loo igman ka warramaa waxay muujinaysa laba arrin: aqoon la’aan, qab iyo talada adeero oo lagu takri falo, ta labaadna waa in aanad xil  iska saarin  hagida dalka iyo hawlaha aanu kuu doorannay.

Aqoon la’aantu waa ta wasiirkaaga madaxtooyada ku dhiirri galisay in uu maroorsado hadal aan adiga kaa sugayay oo ah in warbixin guud oo faahfaahsan  laga siiyo Baarlamaanka xaalada dalka ka jirta. Dhaliishaydu kuma socoto nuxurka hadalka “sabiga madaxtooyada” waase sababta adiga oo aan u igman uu isu siisay. Wuxu isku kaaqaday inuu ka warbixyo dhamaan hawlaha wasaaradaha dalka  taasoo  u marag furtay garasho la’aan  iyo aqoon darro ka haysa hanaanka dawladeed, waayo hadii uu yahay qof inuun wax ku duuganyihiin kuma uu dhiiradeen inuu rag dhiggii ah hawshooda isku mooso. Mase laga yaabaa, madaxwayne,  in aanu  isagu eedba lahayne uu la soo dhex fadhiistay golaha dhaqan madaxtooyada ka jira “Dawladda inagaa leh” ilayn sabi dhaqanka gurigooda yaal uun buu dadka la soo dhex galaaye?  Ma ihi looyar, waxanse is leeyahay hadii sharcigu u fasaxayo wasiir inuu sidaa u dhaqmo, madaxwaynaha uun buu awooddiisa ka xayuubinayaa oo aan ku haboonayn inuu talada hayo illayn sharcigu isma buriyee!

Madaxwayne hadii aad  doonayso in aad  hadalka adiga aanu kaa sugayno cid  noogu soo dhiibto, miyaanay qurux badnayn in aad si cad ugu soo igmato oo aad tidhaa hebel oo magacayga ku hadlayaa dadka u tabinaya fariintayda? Siilaanyo, sayidii, dee hal aad garan wayday maahee maxaa si ah? ma laga yaabaa  in aan haatan rumaysto hadal aan in badan diidanaa oo ah “Sayidku wuu hurdaaye sabigaa sawirkiisa ku shaqeeya”.

Wax lala yaabo maahee madaxwayne, hadii ay aqoon la’aani hayso wasiiradaada, miyaanay haboonayn in aad dalalka aynu xidhiidhka sokeeye  leenahay u dirto si ay aqoon korodhsi xaga maamulka  iyo milgaha dawladnimo ah uga soo korodhsadaan? Maxaa diidaya in aad min lix bilood oo keli ah tidhaa tababarro soo qaata? Mise waxaad doonaysaa inay buugga taariikhda kuu gasho “Siilaanyihii dadka wada simay?”. Sayidii maalmo dhawr ah baa ka danbeeyay maalintii arrintaasi dhacday, sida ii muuqatana uma aragtid wax dhaliil ku ah shakhsiyaddaada iyo taayada aad  matasho, billaahi calayk, bal si fiican u dhuux oo dhadhanso  sifihii  wasiirkaagu hadalkaa u  jeediyay oo hal ku seegay qiro ama hal na seegay noo sheeg!

Dhacdadan silloon waxa isna ka qayb qaadanayay gudoomiyaha Baarlamanka mudane, Cabdiraxmaan Cirro oo aan isleeyahay laba arrimood buu  uga dan lahaa:  ka faa’idaysi siyaasadeed oo ah inuu muujiyo sida  Siilaanyo aanu  u  ilaashan karin awoodiisa iyo karaamada shakhsiyadiisa oo la gaadhay goortii dadku taageerada kala noqon lahaayeen iyo, ka fursan wayday inaan idhaa e, kursi caabud  iyo kaba leefnimo oo uu kaba haybadaysanayey sabiga siilaanyo oo aanu qudhiisu garanaynba qiimaha uu dalka ku leeyahay!
Markii “sabiga madaxtooyadu” yimid golaha ee uu doonayay inuu hadalka u jeediyo gudoomiye Cirro wuxuu ku furay kulanka oo ku soo dhaweeyay hadalkan “ waxaan wasiirka ugu yeedhnay xog ogaal u noqoshada xaalada  guud ee dalka, ka dibna mudanayaasha waxa la siin doonaa su’aalo inay waydiiyaan wasiirka. Waxan ku soo dhawaynayaa wasiirka madaxtooyada jamhuuriyada somaliland”  Hadalkan aan waadixa ahayni wuxu muujiyay in Cirro qudhiisu ka mid yahay kooxda bayd gaabyada ah ee dalka camaalaqaysa! Sidee ayay suurto gal u tahay in xaalada guud ee wadanka laga warayso wasiir ka mid ah xukuumad madaxwaynaheedii xay yahay? Cirraaa sheegi!

Waxa layaab kale noqotay in aanu mar qudha ka dhex galin hadalka si uu ugu sheego in wasiirku ku koobnaado hawsha wasaaradiisa oo keli ah. May dhicin,  inankii madaxtooyaduna wuxu si faahfaahsan, waa siday  la ahayde, uga waramay xoolihii adeerkii iyo xaaladooda guud!  Ku darsoo, waa siday dadku yidhaahdaane sakhiifiintii barlamanka fadhiday,  waabay u sacab tumeen. Waxay ku dhiirri galiyeen in inanku si dhab ah u aqbalo in Somaliland tahay sida odaygu ugu sheegay!

Siilaanyo, sayidii, mid kale aan ku xusuusiyee  maxaa kallifay in muwaadin aan xil qaran haynini uu ka mid noqdo wufuuda dawladaada ee safarrada rasmiga ah u baxaya? Sideed ku doonaysaa  madaxwayne in aan kaaga rumaysano in sirta Qaranku xafidantahay oo aad  adigu masuul ka tahay marka muwaadin caadi ahi  xog ogaal u yahay waxay dawladaada iyo kuwa kale kuwada hadlayaan?

Bi kullil ixtiraam, waa halkaagiiye, madaxwayne miyay naga kaa qabataa in hogaanka hawlaha dawlada cid kasta oo aan xil rasmi ah ku magacawnayni ay fara galiyaan? Xuquuqdooda muwaadinnimo lama dafiri karo, waxase aanan garanayn sababta ay soddognimadu qof ugu sad buriso!!  Midh baase la yaab leh sidee ayay uga suurtowdaa in rag aad u yaqaanna hanaanka dawladeed oo waliba caalamka in badan wax ka soo qabtay in ay kaa aqbalaan sidan aad ula dhaqmayso? Siilaanyo, sayidii, kaftanba ha noqotee ma is tidhi geed baad dadka saartaa! Biixi baan sugayaa bal wuxuu ka yidhaa!!



السنين

My admiration to a song I have just listened somehow prompted me to humbly try this poor translation!!


كلمات، الحان واداء: الفنان السوداني القدير الطيب عبدالله

******* 
They tell me to forget you
To erase memories of you
in my mind!
They tell me to forget
The days I spent with you,
Memories we shared

They tell me you have left me
In the days to suffer alone
My hopes faded in the wilderness!
They ask me why?
Why still I long for you
They ask me why?
Why still I think of our relationship!

My love, the years I spend with you
Are stronger than disheartening voices
And transcend words to separate us

**********
If your heart has forgotten
The days you spent with me
I will remain pleased
Of your decision
And accept the fact
To join the list of the many
Victims of love
So my sweetheart
Believe my affirmation
That your love remains
In my blood cells!!

******
In hope my heart will take solace
And live in world of expectations
In my heart, desire will be isolated
My pain, I will translate
Into songs of relief
Telling people of my suffering
Giving them stories of my predicament

Tears I shed, my emotions
Their pleas to change your mind
You ignore without mercy!

********

Anyone who’s away from his country
No matter how long he spends in diaspora
Destiny will definitely one day
Bring him back to his folk, friends
To forget his pain, suffering
To forget his loneliness, days in hell
But my heart, O my love
Seeking your acceptance
In the wilderness it spends
Infinite days of search

Madaxwayne, Muhannad & Associates Co. Maxaad La Leedahay?!

Ku dooranay madaxwayne, adigaana ah ka aanu maamuusno. Milge waynse nagama mudna kuwa aad wakiilataa haday marinka seegaan.

Inta sallaanka ka dhacday ee wasladda xaaraanta ah ku noqotay  xukuumadaada waxa u horeeya wasiirkaaga Duulista iyo Hawada:Muhannad. Erayadaasi hadii ay qalad yihiin u qaado muwaadin wax qoonsaday qayladii iyo qarax ka dhashay qalad in badan huursanaa.

Muhannad waxaad u xilsaartay wasaarad muhiim u ah Qarankeena hase ahaatee qabyo iyo qalad wayni ka jiro. In muddo ah, sida maamuusku na farayo, waan maagayay waxa se maanta qasbay in aan qalin kuugu baaqnaa waa qodobadan:

In Muhannad yahay nin madhan oo aad ummadan ku hoday, hananna karin hawshaa baaxadda leh ee aad u dhiibtay waxaana marag u ah sida aanu ugu koobnayn doorkiisii hogaaminta iyo jaangoynta siyaasadeed ee wasaarada balse uu faraha ugula jiro hawlaha khaaska ah ee aanu farsamadood iyo fahamkooda midna lahayn  iyo isaga oo aan wax la tashi ah la yeelan khubarada ka tirsan wasaaradaas, arimahaas oo dhamaantood ka muuqda siday ay u socdaan hawlaha wasaaraddu iyo dhismayaasha caantaynka ah ee Qaranka lagaga lunsado hantidooda.

Tusaale ahaan, Mudane madaxwayne, wasiir Muhannad markii uu la wareegay hogaanka wasaaradan waxa uu isku dayay inuu sameeyo hawlo lagu dayac tirayo dhismeyaasha madaarada Hargaysa iyo Berbera. Nasiib darro se waxaad moodaa tallaabooyinkii uu qaaday inay ahaayeen kuwo uu malaha wax uu quuto ku doonayay.  Wuxu kharash faro badan ku bixiyay in la fujiyo marmarkii cusbaa ee bilo ka hor uun la dhigay dhismaha  madaarka Berbera. Garan maayo macnaha ay samaynayso in inta la fujiyo marmar yaalla hadana  mar labaad uun la dhigo. Bal qiyaas madaxwayne kharashaka ku baxay shaqaalihii jabiyay ee hadana dib u dhigay mar labaadka iyo qiimaha ay taagantahay alaabtaasi, hadda waa marka aad ka reebto qaxwaha yar ee dulsaarka u ah wasiirka illayn hadaan wax ku jirin lama jabiyeene. Madaxwayne, Muhannad waa ninka halkii uu ka kordhin lahaa adeegyada madaarka dumiyay laba suuli oo ka dhisnaa madaarka dibadiisa oo ay adeegsan jireen shaqaalaha iyo dadka madaarku u adeegaa, maantadaa qofka taga madaarka Berbera wuxu arkayaa laba dunsan iyo laba laga ag dhisay. Kordhin iyo ballaadhin toona ma ahayne labadii intuu dumiyay buu laba kale uun dhisay taana macnaheeda maan garan hadaan waxoogaa lagu doonayn. Bal muu kuwii jiray uun wax ku kordhiyo hadii wax qabad jiro, mise tolow waxa la dumiyee dib uun loo dhisay waxay yeesheen muuq Warancadde iyo magac Udub!!

Ku darsoo madaxwayne, wuxu aad ugu tuntay sumcadii iyo karaamadii xilka aad u dhiibtay oo waxaad arkaysaa isagoo dad rakaab ah oo ay malaha asxaab yihiin madaarka dhexdiisa shandadahooda u sida oo si fudud u soo dhaafinaya xafiisyada laanta socdaalka si malaha looga dhaafo kharashka yar ee dal ku galka ah. Hadii waxaasi Muhannad ka suuroobaan la yaabi mayno shaqaalaha hoosena inay u dhaqmaan si bilaa anshax ah. Mudane Madaxwayne intaa waxa dheer, in agab aan la is ticmaalin oo lagu bixiyay lacag badani ku dayacanyihiin madaarada dibadooda, aan ka xuso dhawrka albaab ee dayaca u yaal bacadka madaarka Hargaysa!

Mar kale, waa ta ugu yaabka badane, Muhannad wuxuu si toos ah ugu xad gudbay sharciga dalka iyo xeerka shaqaalaha ee Qarankeena. Wuxu sameeyay shaqaale garab socda shaqaalaha wasaarada oo midkiiba ku shaqeeyo mushahar shan goor ka badan ka ay qaataan shaqaalaha dawlada ee lagu qiimeeyo darajooyinka ay jaan-goysay hay’adda shaqaaluhu. Waxa intaa dheer iyadoo shaqaalahaa Muhannad la siiyo gunooyin ay ka mid yihiin kirada guryaha ay ku jiraan, cuntadooda iyo shaqaalaha ka shaqeeya guryaha ay daganyihiin. Hadaba madaxwayne dadkaasi ma khubaro ajaanib ah oo ay wadamo shisheeye inagu soo caawiyeen baa? Ma garanayo, aniguse muwaadiniin uun baan ku arkay ka shaqeeya qaybta uu ku sheegay “Airport Security”. Shaqaalahan wuxu sheegay inuu ka masruufo lacagta tobanka doollar ah (USD10) ee laga qaado dadka ka dhoofaya madaarada ee alaabta ay sitaan la mariyo mishiinada wax lagu baadho ee  Muhannad & Associates Co. ay ku rakibteen madaaradeena. Mudane madaxwayne, garan maayo siday suurto gal ugu tahay in wasaarad keli ahi iyaduuni qorato shaqaale gaar ah. Hay’adda Shaqaaluhu miyaanay ahayn ta soo qorta shaqaalaha ay dawladdu u baahato oo inta lagu imtixaamo darajooyinka kala duwan ee lagu qaadanayo lagu kordhiyo liiska mushaharaadka shaqaalaha ee ay ku fadhido miisaaniyadda wasaarad kastaa? Mise Muhannad waa ahna gudoomiyaha hay’adda shaqaalaha dawladda ee qarsoon taas baana suurto galisay in xeer qarsooni u fasaxayo inuu maroorsado mas’uuliyad ay leedahay hay’ad Qaran? Hadii tallaabadaasi qalad tahay qofka qaada ee mas’uulka aad ka dhigtay maxaa lagu anshax mariyaa?

Madaxwayne, ogaalkay, maan maqal shirkad khaas ah oo ay xukuumadaadu liisan u siisay inay ka dhex shaqaysato madaarada dalka iyo wasaarada Duulista iyo Hawada. Hadaba, hadii aanay jirin sidee buu ugu dhiiraday wasiirkaagani inuu lacag ay qaadato shirkad qalaad oo sida aan tuhmayo uu ugu yaraan ku leeyahay khaawisaad u hor geeyo golaha wakiilada si loogu sharciyeeyo lacagta ay ka qaado dadka? Muhannad mar uu la hadlayay golaha wakiilada wuxu yidhi lacagtan aanu qaadno waxa la yidhaa  “ Complaince” garan maayo anigu waxay taasi tahay ee adiga iyo xafiiskaaga xidhiidhka dadwaynahaa noo macnayn, waxase aan mar kale ku waydiinayaa mudane madaxwayne miyay xukuumadaadu samaysay xeer ogolaanaya in shirkado gaar loo leeyahay lagu wareejiyo adeegyadii ay u xil saarnaayeen wasaaradaha qaarkood?

 Sugidda amaanka iyo baadhitaanka alaabta ka dhoofaysa dal madaaradiisa waxa mar kasta masuuliyadeedu saarantahay dawladda dalkaas ama laanta u xil saaran hawshaas, khidmada adeegayadaasna waxa laga qaadaa diyaaradaha madaarada isticmaala ee adeegyadaa loo qabto, maxaa hadaba keenay in dadka lagu dhibo lacag ku dhacaysa jeeb dad gaar ah? Mise arrinkani wuu ka sareeyaa amarkii aad dhawaan bixisay ee ahaa in kharash kasta oo soo gala dawladdu ku dhaco qasnada dhexe ee Qaranka?  Mudane madaxwayne miyaanay caddaalad darro ahayn, ceeb laf jab ahna ku ahayn xukuumadaada oo u kala eexanaysa muwaadiniinteedii oo qaarna ku mushahar siinaysa nidaamka hay’adda shaqaalaha kuwo kalena nidaamka Muhannad &Associates Co? Sidee bay suurto gal u tahay madaxwayne in sharciga dalka uu u nijaaseeyo qof adiga kuu shaqeeyaa oo uu u meel mariyo takoor qorshaysan oo ah in shaqaalaha inta cusub ee dhawaan la qoro uu qofkii qaato USD 600 oo aanay ku jirin gunnada guriga, raashinka iyo shaqaalaha guryahoodu, kuwii hore ee mudnaa in la dallacsiiyona aan quraacda laga bixin bal wax kale ha joogee? Midhkaa maragiisa waxa furay Muhannad markii uu la hadlayay golaha wakiilada ee uu doonayay inuu meel u helo shirkadiisa, mise tolow madaxwayne dee waxbaa ka jira halhayska kaftanka noqday ee shaqaalaha ku qatan wasaarada Duulista iyo Hawadu  ay yidhaahdaan waa hirgalinta “Heshiiskii Gar-adag”?

Ugu danbayntii mudane madaxwayne, Bi Kullil Ixtiraam waa halkaagiiye, hadii aad wax ku leedahay shirkadan Muhannad &Associates Co. noo sheeg aan iska aamusnee illayn oday halkuu cuskado laga baydhi karaad tahee, hadii kalena ninkan Qaranka dhacaya adigana qoonta kuu yeelaya inaga qabo oo muwaadin qayrkii ah oo qaban kara hawsha inoogu badal. Muhannad waa bar madaw oo ku baahi doonta bogagga taariikhdaada hadii aanad maanta ku baraarugin oo aanad iska eryin.
Sallalaahu calaa sayyidil Anaam,  Mawliid Saciid Madaxwayne.


AF-HAYEENKA IYO INTUU U WARAMO

Safarkii madaxwaynuhu ugu baxay socdaalkii Shiinaha ayaa daaha ka rogay fadeexado la yaab leh oo in muddo ah ku huursanaa xafiisyada saraakiisha madaxtooyada qaarkood iyo garasho la’aanta in badan oo warbaahinta dalka ah.

Waxa la yaab ah runtiina fadeexad ku ah qaran doonaya inuu dunida ka mid noqdo, waliba ay haatan golahiisa xukuumada  ku jiraan aqoonyahannadii ugu badnaa ee marqudha wada shaqeeyaa, in ay illaa haatan garan laayihiin inay hagaan saraakiisha iyo xafiisyada ay bulshada u mariyaan warbixinaha loogu talo galay inay gaadhaan bulshada dalkan iyo guud ahaanba dunida inteeda kale. Waxa kaloo nasiib darro ah in dalkan ay ka jiraan warbaahin aad u tiro badan oo had iyo goor ku dooda inay yihiin xirfadleyaal madaxbanaan oo ay muuqato in intooda badani aanay raadin karin xaqiiqo muuqata, iska daa inay daah furaan wax inaga qarsoone.

Qormadani maaha dhaleecayn, waase dhaliil gacaltooyo iyo muwaadin damqaday dareenkii, waana afeef aan jeclahay in sideeda loo dareemo. Aan u dego fadeexadan iyo sidii ay karaamada wadanka iyo sharafta madaxwaynaheenaba u dhaawacday waxay tahay iyo inta ku eedaysan.

Dib u dhacii duulimaadka diyaaradii qaaday madaxwaynuhu wuxu keenay in ay diyaaradaasi fadhiisato magaalada Dire Dawa ee dalka Ethiopia goor danbe oo fiid ah, iyagoon waxba iska waydiin sababta iyo sida ay arrintaasi ku dhacday ayaa in badan oo warbaahinteena ahi, ay markiiba ku macneeyeen khilaaf ka dhex dhacay duuliyihii diyaarada iyo waftigii uu qaadayay. Waxay ku dareen af lagaado fool xun oo ay sharaftii qaranka erayo aad u fool xun ku dhaawaceen. Garoo hada waxay inna leeyihiin waa xorriyad iyo warbaahin madaxbannaan waxayse muujiyeen sida ay uga arradanyihiin wadaniyada iyo ixtiraamka ummadooda iyo garasho la’aanta ka haysata raadinta xaqiiqo muuqata. Waxa kale oo ay intaa ku dareen faallooyin aad u liita oo ay kaga dhigeen socdaalkii madaxwaynaha mid shakhsiyaad maalqabeeno ah oo gaara loogu dan quminayo.

Eedda ugu wayn, hadaba, waxa iska leh af-hayeenka madaxwaynaha oo muujiyay in aanu waxba badan dhaamin yar yarkan qaladka ka fahmay macnaha warbaahinta madaxa bannaan. Sarkaalka qabanaya shaqadani waa inuu ogaada in looga baahanyahay, garasho, xogogaalnimo, deganaan, iyo xulashada erayo hufan. Waa markii labaad ee inta aan qof ahaan xasuusto uu galay qalad aad u fool xun oo muujinaya sida aanu garasho badan ugu lahayn xilkiisa iyo raadinta xogta oo ku yar. Garan maayo gudoomiyihii ururka saxafiyiinta Somaliland iyo tifaftire wargaysna waa ahaan jiraye sida wax u hoos mareen! Mise tolow markiisa horeba wuxu ahaa uun mid ka mid ah warfidiyeenkan aan dhaliilayo!

Markii ay warbaahintan aan dhaliilayaa la soo xidhiidheen ee ay waydiiyeen waxa keenay in diyaaradii madaxwaynaha siday ugu baydho Dire Dawa ayaa af-hayeenku wuxu ugu jawaabay, waa siday fidiyeen warbaahintuye,  in hadii gabalba dhaco aan diyaaraduhu fadhiisan airport-ka wayn ee magaalada Addis Ababa oo aan waliba loo ogolayn diyaaradaha transit-ka ah!!! Isagoo is leh marlabaad war ka bixi madaxwaynaha iyo waftigiisa ayaa wuxu intaa raaciyay in madaxwaynaha la dejiyay huteel meeqaamkiisu sarreeyo, intaa wax macno leh oo kale kuma darin.

Hadii uu af-hayeenku waydiin lahaa saraakiisha duulimaadka ee wasaarada duulista hawada dalka waxa xaqiiqo ah inuu heli lahaa xog faahfaahsan oo maangal ah oo uu dadka iyo warbaahintaba u sheego: diyaarada madaxwaynaha qaaday waxay ahayd diyaarad yar oo ah nooca ku duula jooga hoose oo lagu hago aragtida duuliyaha ama ay yidhaahdaan waaxda duulista diyaaraduhu Vissual Flight Rules (VFR) taas oo macnaheedu yahay in aanay diyaaradan yari duuli Karin marka gabbalku dhaco ee madawgu daaho dunida, maadaama aanay lahayn qalabka lagu duulo ee lagaga maarmo aragtida duuliyaha. Waxa kale oo jiray in madaxwaynuhu sidii qorshuhu ahaa dib ugu dhacay shaqada uu qaranka u hayo darted taasina ay keentay inay diyaaradan oo ku duusha joog hoose xawaaraheeduna koobanyahay aanay suurto gal u ahayn inay sii wado duulimaadkeeda, waxa kale oo iyana uu duuliyuhu ku xisaabtamayay cimilada iyo dhulka buuralayda sare ah ee ay ku taallo Addis Ababa iyo xogta uu ka helayay xarutna hagidda duulimaadyada ee Ethiopia oo sida muuqata ku wargalisay in aanay cimilada iyo xaalada markaa jirtay aanay saamaxay in xataa uu isku soo biimeeyo garoonka Addis Ababa sidaa darteedna uu u weecdo magaalada Dire Dawa oo aad ugu dhaw Hargaysa diyaaraduna gaadhi karaysay xilli iftiin ah. Intaa kooban isagoo ka heli kara saraakiisha duulista hawada ee Somaliland, ayuu af-hayeenku doortay inuu isku qaado oo ka warbixiyo wax aanu ka warhayn, taas oo muujisay in xafiiska af-hayeenka madaxwaynuhu aanu ahayn mid gudbin kara fariimaha madaxwaynaha, isla markaana ka arradan doonista xogta uu u baahanyahay iyo halka laga heli karoba. Qasab maaha in aad wax walba garan kartaa, waxase muhiim ah inaad garan karto sida aad ku kelayso xogta aad u baahantahay, waa hadii aad tahay suxufi u laylyan mihnadan, amaba guud ahaan ( Public relations and communications)

Waxa kale oo iyana maalmo uun ka hor  af-hayeenku galay gaf kale oo aad u fool xun waa markii uu ka warbixinayay waxqabadkii dawlada mudadii sanadka ahayd ee ay xilka haysay. Marka horeba, inuu isagu hawshaa isku qaado  may ahayn maadaama uu yahay isagu af-hayeenka madaxwaynaha oo keli ah, hawshani waxay ku fiicnayd inay ka warbixiyaan wasiirka warfaafinta somaliland ama sarkaal ka tirsan wasaaradiisa oo uu u xilsaaro mar hadii ay xukuumadii oo dhami waxqabadkeeda soo bandhigayso. Taasi waa mid guud, waxase la yaab lahayd in saxafiga wayn ee af-hayeenka madaxwayna ahi sheegay waliba ku adkaysay arimahan: in markii u horraysay madaxwayne Somaliland la kulmay xoghaya guud ee qaramada midoobay 9 July 2011 markii madaxwayne Siilaanyo kula kulmay Jubba Ban Ki-moon; in markii ugu horraysay madaxwayne Somaliland la kulmay wasiir arrimo dibadeedka Britain oo ahayd markii madaxwayne Siilaanyo Addis Ababa kula kulmay William Hague iyo arrimo kaloo badan oo aad u qosol badnaa.

Wariye ka mid ahaa warfidiyeenkii warbixinta dhagaysanayay ayaa isagoo yaaban waydiiyay af-hayeenka, si uu malaha u hubsado inay halmaan hadal ahayd iyo in kale, inuu ka warqabo in aanay ahayn markii u horraysaye ay tahay kulan uu madaxwayne ka mid ah madaxwaynayaashii Somaliland la yeeshay xoghayaha guud ee qaramada midoobay iyo wasiiru arimo dibadeedka Britain, ayaa wuxu su’aalay sida la isku waafajin karo  hadalkii af-hayeenka ee maalintaa iyo kulamadii muddo hore ay la yeesheen madaxwayneyaahsii Somaliland ee kala danbeeyay: Madaxwayne Cigaal oo la kulmay xoghayahii guud ee hore Kofi Anan iyo kulankii uu Madaxwayne Rayaale la yeeshay wasiir khaarajigii horee Britian David Miliband. Af-hayeenku si kalsooni ah ayuu ugu jawaabay in aan waxaasi dhicin oo aanay jirin waxa wariyahaasi sheegayayna ay tahay uun been uu ka soo akhriyay websit-yo aan lagu kalsoonaan karin balse warkiisu yahay biyo kama dhibcaankii xaqiiqada ahaa. Arintani waxay muujinaysaa in af-hayeenu aanu wax badan kala socon taariikhda dalkiisa warna aanu u haynin dadaaladii iyo socdaaladii madaxwaynayaashii horee dalku ugu jireen suuq gaynta Somaliland. Su’aasha markaa qofku is waydiink araa saw ma noqon karto: maxaa kallifay in xukuumadan dhan ee wada aqoonyahanka ah iyo madaxwaynaheedan ruug caddaaga ahi ay xafiiskan cid ku haboon u keeni waayeen, mise tolow qudhooda ayaa Doctorate-yadoodu barakaysanyihiin?!! Mise tolow arrinku waa ula kacoo cid kasta oo markii xisbigan talada hayaa mucaaradka ahaa sida sakhiifnimada ah wax ugu caayi jirtayba waa inay xil helaan xataa hadii ay fool xumo u soo jiidayaan qaranka iyo madaxwaynahaba? Ku darsoo waxa igu maqaal ah in wafti ku suganaa London 18 May 2011  oo wasiiro ahaa kana mid ahaa af-hayeenka madaxwaynuhu ay waxba u sheegi kari waayeen warbaahintii Ingiriiska ee ka warbixinaysay bannaan bixii jaalliyada Somaliland ee UK taasoo  keentay in dhawaqii dadkeenu meel dheer gaadhi waayay,... waa badheedhee kama aha xukuumada iyo madaxwayne siilaanyo waxani garasho la’aan!!!